Του Δρ. Σίδερη Π. Θεοχαρόπουλου
π. Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΔ.407/80)
Τον Δεκέμβριο του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή(ΕΕ) ενέκρινε τρία έντομα ως «NOVEL FOOD-καινοφανή τροφή» ήτοι τον οικιακό γρύλο, το κίτρινο αλευροσκουλήκι, και τις ακρίδες, για ανθρώπινη κατανάλωση και καθορίζει τις απαιτήσεις σήμανσης για τα τρόφιμα που θα περιέχουν τα νέα τρόφιμα από έντομα. Στις αρχές του Ιανουαρίου 2023, η ΕΕ ενέκρινε τη διάθεση και τέταρτου εντόμου ως τροφή, το μικρότερο αλευροσκουλήκι ή σκαθαράκι (Alphitobius diaperionus), και τη μερική διάθεση του πέμπτου εντόνου, οικιακού γρύλου (acheta domesticus) μόνο σε μορφή σκόνης, ενώ εξετάζονται ακόμη 8 αιτήσεις εντόμων για τροφή. Μέχρι στιγμής η Επιτροπή έχει κρίνει έγκυρες 11 αιτήσεις και μόλις εκδοθεί θετική εισήγηση από τον Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας των Τροφίμων (EFSA), η Επιτροπή θα προχωρήσει στη διαδικασία έγκρισης τους. Η μόνη επισήμανση της EFSA είναι ότι η κατανάλωση αλευροσκωλήκων μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις,
Σήμερα το κόκκινο χρώμα που συναντάται σε πολλά αλλαντικά, αναψυκτικά, red velvet cakes, παιδικά ζελεδάκια και σε άλλα τρόφιμα, προέρχεται από μία ουσία που ονομάζεται καρμίνη ή αλλιώς Κοχενίλη ή Καρμινικό οξύ (E120) που παράγεται από τα θηλυκά έντομα και τα αυγά του είδους Cochineal Dactylopius coccus Casta που ζει στην φραγκοσυκιά.
Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 1900 είδη εντόμων καταναλώνονται στην Αφρική, στην Ασία και στην Λατινική Αμερική από πολύ καιρό.Ο δε Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (ΟΗΕ-FAO), θεωρεί ότι τα έντομα είναι μία εξαιρετική θρεπτική, και υγιεινή τροφή διότι περιέχουν λιπαρά, πρωτεϊνες, βιταμίνες, φυτικές ίνες και μέταλλα. Προς αυτό συμβάλει στο αυξανόμενο κόστος των ζωικών πρωτεϊνών, η επισιτιστική ανασφάλεια, οι περιβαλλοντικές πιέσεις, η αύξηση του πληθυσμού και η αυξανόμενη ζήτηση πρωτεϊνών από τη μεσαία τάξη.
Η ΕΕ έχει καθιερώσει τον όρο «καινοφανές τρόφιμο» (Novel Food) για το τρόφιμο που δεν είχε καταναλωθεί σε σημαντικό βαθμό στην ΕΕ πριν από τις 15 Μαΐου 1997. Αφορά τρόφιμα καινοτόμα και ασφαλή όπως έντομα, φύκια, νέες φυτικές πρωτεΐνες ή παραδοσιακά τρόφιμα από τρίτες χώρες. Η ΕΕ στις 12 Αυγούστου, ανακοίνωσε ότι τα έντομα θα μπουν στην διατροφή του ανθρώπου, ενώ συνεχίζεται να διαβεβαιώνει τους πολίτες ότι «η κατανάλωση εντόμων είναι ασφαλής» και απαριθμεί τα περιβαλλοντικά οφέλη, όπως λιγότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, λιγότερη χρήση νερού και καλλιεργήσιμων εκτάσεων, μείωση της σπατάλης τροφής μέσω βιο-μετατροπής σε τροφή μέσω εντόμων.
Το 2011 ιδρύθηκε στο Παρίσι από επιστήμονες και περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, μία εταιρεία που παράγει πρωτεϊνες και φυσικά λιπάσματα από έντομα. Εκτρέφει και επεξεργάζεται έντομα για παραγωγή συστατικών για τα κατοικίδια, τα ψάρια και τα φυτά αλλά και για τη διατροφή του ανθρώπου. Στις 16 Ιανουαρίου 2023 κέρδισε και το Βραβείο Αειφορίας 600,000 δολλαρίων του παγκόσμιου διαγωνισμού Zayed 2023.Έχουν αναπτύξει ένα πρότυπο σύστημα όπου μετατρέπουν τα απορρίμματα, σε μία μορφή πολτού, με τα οποία εκτρέφουν τα έντομα, για ζωοτροφή για τα κοτόπουλα. Επίσης αναπτύσσουν ένα κυκλικό σύστημα όπου τα έντομα είναι ένα κρίσιμος παράγοντας. Τα απορρίμματα τροφίμων/φρούτων είναι η τροφή τους
τα θρεπτικά συστατικά παραμένουν εντός του συστήματος, τα οποία στη συνέχεια τρώγονται από μεγαλύτερα ζώα. Τα απόβλητα που παράγονται από τα ζώα μπορούν να ανακυκλωθούν σε θρεπτικά συστατικά για τα φυτά και το έδαφος.
Προφανώς στους όλους μας δημιουργείται, το αίσθημα της «αηδίας» που προκαλείται στο άκουσμα της διατροφής με έντομα, το οποίο έχουν αναλάβει οι εταιρίες marketing και σκέπτονται να τα κυκλοφορήσουν σε μορφή σκόνης.
