Το κέντρο «Λόγος και Γραφή» είναι το πρώτο κέντρο ειδικών θεραπειών που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα. Η έδρα του είναι στο Γαλάτσι και με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων λειτουργίας του, ζητήσαμε από τον διευθυντή του κέντρου κο Δημήτρη Παπαντωνίου να μας μιλήσει γι’ αυτή του την πρωτοβουλία η οποία έχει αναγνωριστεί πανελλαδικά.
s
Πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα κε Παπαντωνίου;
Αυτή η ιδέα ξεκίνησε εδώ στο Γαλάτσι. Το σπίτι που είναι σήμερα το κέντρο «Λόγος και Γραφή» ήταν η προσωπική μου κατοικία. Καθημερινά γινόντουσαν συζητήσεις για το πώς θα μπορούσε να στηθεί ένα τέτοιο κέντρο με το φίλο μου τον κο Γιαννακόπουλο ο οποίος σήμερα έχει την ευθύνη του κέντρου «Λόγος και Γραφή» στη Νίκαια. Το 1993 αποφασίσαμε τη δημιουργία του παρά τις διαφωνίες όλων όσων είχαν γίνει γνώστες αυτής μας της πρωτοβουλίας.
Πόσα κέντρα «Λόγος και Γραφή» έχουν λειτουργήσει;
Συνολικά όλα τα χρόνια έχουν λειτουργήσει 12 κέντρα. Σήμερα παραμένουν 3, τα δύο κέντρα στην Αθήνα και το Γαλάτσι που έχω προσωπικά την ευθύνη και το κέντρο στη Νίκαια.
Τι καινούριο είχατε να προτείνετε τότε;
Την ολοκληρωμένη παρέμβαση μέσα στον ίδιο χώρο. Επιστήμονες διαφορετικών ειδικοτήτων μαθαίνουν να συμπληρώνουν ο ένας τον άλλο. Επιλέξαμε τη σύνθεση της ομάδας με ειδικότητες που έχουν να προσφέρουν σε ένα παιδί και στην οικογένειά του. Εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχολόγοι και υπεύθυνος γιατρός με την ειδικότητα του παιδοψυχίατρου. Η πρωτοβουλία μας αποδείχτηκε σωστή αφού τα κέντρα που δημιουργήθηκαν στη συνέχεια στηρίχθηκαν σε αυτό το μοντέλο.
Ποιο θεωρείτε το δυνατό κομμάτι του κέντρου Λόγος και Γραφή;
Τη διεπιστημονική ομάδα. Επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων της ειδικής αγωγής μέσα από διακριτούς ρόλους, συνεργάζονται και μοιράζονται δυσκολίες, υπάρχει ανοικτή επικοινωνία και αμοιβαία στήριξη. Ο άνθρωπος που στηρίζεται μαθαίνει να στηρίζει. Πρωταρχικός σκοπός της θεραπευτικής ομάδας δεν είναι οι δυσκολίες των παιδιών αλλά η στήριξη των θεραπευτών και η καλή συνεργασία μεταξύ τους. Αυτό είναι το παραπάνω που ξέρει να κάνει το «Λόγος και Γραφή» γιατί αλλιώς οι ομάδες θα έκαναν διαχείριση στα περιστατικά. Είναι το αντικείμενο μας τέτοιο που αν δε μετέχεις με την ψυχή σου δε μπορούν να έρθουν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Οι νέοι θεραπευτές κατανοούν αυτή τη ιδιαιτερότητα;
Οι νέοι θεραπευτές μπορούν σήμερα να λάβουν πολύπλευρη εκπαίδευση και αυτό κάνουν. Οι θεραπευτικές προτάσεις είναι πολλές. Λογική συνέπεια είναι η ψευδαίσθηση των πολλών θεραπευτικών μοντέλων. Όποιον ειδικό και να ρωτήσετε θα σας μιλήσει για τη σημαντικότητα της θεραπευτικής σχέσης. Η θεραπευτική σχέση είναι βιωματική και αυτό δε διδάσκεται. Θεωρητικά μπορεί να υπάρχει η γνώση του πόσο σημαντικό είναι να έχουμε καλή σχέση με το παιδί και τους γονείς του, σε πρακτικό επίπεδο όμως οι θεραπευτές δυσκολεύονται. Πως απαντάς σε ένα γονιό που ζορίζεται και που μπορεί και να σε κρίνει; Θέλει άλλη δουλειά που δεν την προσφέρει κανένα πανεπιστήμιο. Το αντικείμενό μας είναι πολύ ευαίσθητο και κατά την προσωπική μου άποψη ένας θεραπευτής οφείλει να φροντίζει κατά προτεραιότητα την ικανότητα του να σχετίζεται παρά να καλύπτει τις γνώσεις που του λείπουν. Τις καλύτερες γνώσεις να έχεις αν δε μπορείς να τις μοιραστείς είναι σα να μην τις έχεις.
Τι καινούριο έχετε να προτείνετε σήμερα;
Αυτό που μόλις σας είπα παραμένει επίκαιρο. Οι ομάδες που προτείναμε δεν αφορούσαν τα περιστατικά και το πρόγραμμα παρέμβασης αλλά τους ίδιους τους θεραπευτές. Στόχος μας παραμένει να αναδείξει ο θεραπευτής το δικό του θεραπευτικό πρόσωπο από το να γίνεται διαχειριστής αξιόπιστων επιστημονικών μεθόδων και τεχνικών. Νέα δεδομένα έρχονται. Μετά από 30 χρόνια εμπειρίας δεν ακολουθείς αλλά επιλέγεις και εξελίσσεις αυτό που επιλέγεις.
Φαντάζομαι τα πρώτα χρόνια θα ήταν περισσότερο δύσκολα….
Οι δυσκολίες δεν ήταν στα πρώτα χρόνια. Τότε δημιουργούσαμε, ψάχναμε, ρισκάραμε, κερδίζαμε γνώση. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν πρόσφατη με τον κορωνοιό. Τότε είχε χαθεί η θεραπευτική συνέχεια γιατί αντικειμενικά υπήρχαν πολλές απουσίες θεραπευτών και παιδιών. Είχε όμως υποτονίσει και
η λειτουργία της διεπιστημονικής ομάδας αφού απαγορεύονταν οι ομαδικές δραστηριότητες. Ουσιαστικά είχε διαφοροποιηθεί ο τρόπος δουλειάς μας και αυτό δημιούργησε κάποιες δυσκολίες. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν επανέλθει, έχουμε ορίσει εκ νέου τα δεδομένα μας και σίγουρα έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη των γονιών.
Οι γονείς από ποια ηλικία πρέπει να ανησυχούν για τα παιδιά τους;
Από τη στιγμή που ένας γονιός βλέπει κάτι στο παιδί του που τον προβληματίζει καλό είναι να ζητήσει μία επιστημονική απάντηση. Αν όλα είναι καλά δεν έχει κάτι να χάσει. Το σίγουρο είναι ότι αν κάποια δυσκολία υπάρχει όσο νωρίτερα αντιμετωπιστεί τόσο καλύτερα και ταχύτερα θα έρθουν τα αποτελέσματα.
Εσείς τα αποτελέσματα που επιθυμούσατε ήρθαν;
Αυτό το έχει αποδείξει ο χρόνος.
Τι θα θέλατε να πείτε σαν κλείσιμο στη συζήτησή μας;
Η ομαδική δουλειά είναι αυτή που φέρνει τα αποτελέσματα. Σημαντικός ο ρόλος του ειδικού θεραπευτή όταν είναι ενταγμένος ισότιμα και ενεργά σε μία ορθά πλαισιωμένη διεπιστημονική ομάδα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους θεραπευτές που βοήθησαν όλα αυτά τα χρόνια, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους γονείς που μας εμπιστεύονται, νιώθουμε υπερηφάνεια και ευθύνη για την αναγνώριση των επιλογών μας.
Ιθάκης 26, Γαλάτσι | Τ. 210 21 30 893 | S. www.logos-grafi.gr | M. logos-grafi@hotmail.com
